Prosty język w praktyce! Relacja z II Kongresu Efektywnej Komunikacji 

Kongres Efektywnej Komunikacji odbył się już po raz drugi. Jedno jest pewne. Prosty język rośnie w siłę i choć nie brakuje wyzwań, to jest coraz więcej chętnych do podejmowania tego wysiłku. Nasza relacja poniżej. 

Debata, która otwierała kongres, zaczęła się od mocnego stwierdzenia, że droga do uproszczenia języka prowadzi przez oduczanie. W dyskusji udział wzięły: Justyna Białowąs, Dorota Węgrzyńska-Jarząbek, Anita Noskowska-Piątkowska, Monika Kresa. Panie, zamiast o sukcesach, zdecydowały się opowiedzieć o wyzwaniach i najtrudniejszych aspektach włączania prostego języka w swoją pracę.   

Jakie wyzwania stoją na drodze do upraszczania języka 

Panelistki zgodziły się, że „prostowanie” języka prawniczego czy urzędowego to maraton, nie sprint. To proces, w którym obie strony nabierają biegłości we wzajemnym rozumieniu. 

Drugim tematem był poziom językowy B2, który znalazł się w ustawie o dostępności cyfrowej. Objęto nią branżę telekomunikacyjną, transportową i bankową, ale tylko w bankowości pojawiło się B2. Według poziomu języka obcego ustawa ma oceniać, czy tekst po polsku jest zrozumiały dla odbiorcy. Umowa kredytowa napisana zbyt skomplikowanym, niezrozumiałym językiem, źle wytłumaczona konsumentowi, może spowodować, że kredyt stanie się darmowy dla banku. Kancelarie, które budują swój biznes na ochronie konsumenta, mogą wykorzystać ten fakt do pozywania banków. 

Tymczasem wyszukiwanie pomyłek jednocześnie hamuje dążenie do upraszczania. Cała nadzieja, że sądy będą to racjonalizować. 

Służby cywilne również próbują podnieść rękawicę. Tu prostota języka jest bardzo potrzebna. Szczególnie że mamy tu efekt skali – urzędników służby cywilnej jest w Polsce 119 tysięcy.  Prosty język jest neutralny politycznie i wszystkim się opłaca. 

Z kolei na uniwersytetach dużo się dzieje w kwestii upraszczania języka, jednak nie bez problemów. Pojawiają się komentarze typu: „najpierw komplikowali, teraz będą upraszczać”, „czy uczelnia nie ma na co wydawać pieniędzy?”. Przecież poloniści mieli stać na straży długich, rozbudowanych treści… 

AI pomaga urzędnikom upraszczać w narzędziu „Proste pismo” 

Na panelu eksperckim podczas kongresu mieliśmy okazję zobaczyć efekty pracy profesjonalistów. Dr hab. Jarosław Liberek z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz dr Tomasz Hoffmann z Działu Bibliotek Cyfrowych i Platform Wiedzy PCSS zaprezentowali temat: Uprość w „Prostym Piśmie”. Uniwersalne narzędzie do upraszczania pism w Urzędzie Miasta Poznania. 
 
Profesor Liberek opowiedział o powstaniu narzędzia „Proste Pismo” i współpracy trzech podmiotów, czyli Urzędu Miasta Poznania, Uniwersytetu Adama Mickiewicza i Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego. Tomasz Hoffmann przedstawił „od kuchni” narzędzie „Proste Pismo”, wytłumaczył zastosowanie dużego modelu językowego (LLM), tak aby nawet nietechniczne osoby mogły zrozumieć zasadę działania sztucznej inteligencji. Podstawą były pisma urzędowe przed uproszczeniem i po uproszczeniu. AI dostała dobry wzór treningowy. Po co nam B2, zauważył Tomasz Hoffman, przecież mamy wskaźnik czytelności tekstu, zwany indeksem Pisarka! 

Prosty język w mBanku 

Prosty język opłaca się też w biznesie, co udowadnia case study mBanku. W tym banku działa zespół prostego języka. Jak ważne są e-komunikaty, jak mogą wpływać na komfort i zaufanie klientów, mówiła Aleksandra Wasiluk z mBanku. Z kolei te niezrozumiałe treści wywołują frustrację i obniżają poczucie bezpieczeństwa. Aleksandra podczas swojej prezentacji podkreślała, że warto pamiętać, że klienci nie zawsze pochwalą dobry komunikat, ale ten trudny na pewno zauważą! Niestety w negatywnym sensie.  
Podsumowując, prosty język oznacza efektywność. Jest nastawiony na cel. Po co się komunikować, jeśli nikt nas nie rozumie? 

Ustawa o dostępności cyfrowej została podczas kongresu oceniona jako świetna inicjatywa. Szkoda jednak, że napisana trudnym językiem. Ale trzeba się z nią dobrze zaznajomić. Po raz kolejny padły też pytania o ustawę o prostym języku. Pojawiły się różne opinie. Jednak najistotniejsze, co wybrzmiało, to: czy chcielibyśmy, aby ustawa o prostym języku była napisana językiem dzisiejszych ustaw? To potwierdza, że do prostej ustawy jeszcze długa i kręta droga. Ale może powoli na nią wchodzimy?  

Ustandaryzowane zasady prostego języka 

Niespodzianką kongresu były ➡ ustandaryzowane zasady prostego języka. To efekt pracy kilku środowisk prostojęzycznych. W pracach nad standardem brali udział eksperci i ekspertki z:  
🟢Fundacji Języka Polskiego przy Uniwersytecie Warszawskim, 
🔵Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 
🟢Uniwersytetu Szczecińskiego, 
🔵Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców POLONICUM Uniwersytetu Warszawskiego, 
🟢Jasnopisu. 
 
Dokument można pobrać pod linkiem: standardy.pdf. 

Prosto o prezydencji 

Świetnie wypadła prelekcja przedstawiciela Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Szymona Zawiłły, poświęcona specyfice komunikacji w czasie trwania prezydencji w Radzie UE. Od 1 stycznia 2025 roku Polska przejmie przewodnictwo i kluczowe stanie się utrzymanie spójności i klarowności komunikacji.  

Jak to będzie realizowane? Cały przekaz będzie pochodził z jednego źródła informacji koordynowanego przez Stałe Przedstawicielstwo RP przy UE w Brukseli oraz KPRM. To ma pozwolić skutecznie zarządzać przekazem między ministerstwami, urzędami i odbiorcami. Jest to bez wątpienia ogromne wyzwanie komunikacyjne, o czym świadczą liczby. Przez sześć miesięcy prezydencji polskie przedstawicielstwo w Brukseli wzmocni dodatkowe 150 osób, a obsługa medialna prezydencji obejmie aż 800 akredytowanych korespondentów i 450 redakcji z całego świata. 

Prosto i z szacunkiem dla seniorów 

Empatia, empatia i jeszcze raz empatia. Bez niej nie ma inkluzywnej komunikacji. Udowodnił to Maciej Kmita z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Swoją prelekcję o komunikacji ze starzejącym się społeczeństwem zaczął od tego, jak nie powinno się z ludźmi komunikować. Brawo za zainteresowanie sytuacją osób starszych w kontekście komunikacji. Dostępność i prostota są pochodnymi szacunku i partnerstwa. Maciej Kmita zwrócił nam na to uwagę. 

W drugim dniu kongresu odbyły się warsztaty, m.in. z UX writing, w których uczestniczyła Joanna. Jej relacja i najważniejsze wnioski: Pisanie dla wygody, czyli UX writing  – Contelia.com I Content Marketing dla B2B.

ORGANIZATORZY I PATRONI II KONGRESU EFEKTYWNEJ KOMUNIKACJI

• organizator: Fundacja Języka Polskiego 
• współorganizator: Uniwersytet Warszawski 
• partnerzy: Alior Bank, mBank SA  
• partner wspierający: PKO Bank Polski 
• patroni honorowi: Szefowa Służby Cywilnej, Krajowa Administracja Skarbowa, Rada Języka Polskiego, Polish Bank Association, Polska Izba Ubezpieczeń, Polskie Stowarzyszenie Public Relations, Konfederacja Lewiatan, Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną  
• patroni medialni: Polskie Radio Program 1, Kariera w Finansach
   

<< Pozostałe relacje: Wydarzenia – Contelia.com I Content Marketing dla B2B