7 sekretów efektywnych zespołów E-book

Na pierwszym roku studiów na UJ pojechałam na obóz narciarski. Trafiłam do grupy początkujących, przypadkowych osób, z którą łączyło mnie doświadczenie zjeżdżania na krechę w dzieciństwie. Startowaliśmy więc technicznie i organizacyjnie z bardzo niskiego poziomu. Jednak nasz instruktor, pan Roman, zrobił z naszej zbieraniny szybko doskonalący się zespół. Podobno, gdy zjeżdżaliśmy ze stoku (wysoka góra, żadna ośla łączka!), reszta obozu stawała i przyglądała się, jak suniemy, w równym szyku, zgrabnie omijając muldy i inne nierówności. Nasze umiejętności rosły niemal w tempie wykładniczym, a z nimi – poczucie przynależności do wyjątkowego zespołu.

Kilka lat temu przeczytałam książkę Petera Sengego „Piąta dyscyplina” i zrozumiałam, na czym polegało tamto doświadczenie. Autor książki, profesor MIT, twierdzi, że bycie częścią zgranego, odnoszącego sukcesy zespołu, czy to w sporcie, czy w muzyce, czy w biznesie, jest niezwykłym, wzbogacającym życie doświadczeniem. Ludzie, którzy raz tego zaznają, będą za wszelką cenę chcieli do tego wrócić.

I faktycznie, po tamtym doświadczeniu na stoku został mi w głowie jakiś radar, który sprawia, że zwracam uwagę na kulturę organizacji. Kiedy 3 lata temu realizowałyśmy projekt contentowy dla jednego z warszawskich software house’ów, zwróciłam uwagę na atmosferę panującą w zespole, który przypominał mi klimat tamtego obozu. Charakterystyczne elementy? Mistrzostwo osobiste, zespołowe uczenie się, humor i nieformalna atmosfera. Postanowiłam więc przyjrzeć się bliżej zjawisku kultury organizacyjnej i, razem z Julitą Dąbrowską, doktorantką zarządzania Akademii Leona Koźmińskiego, odwiedziłyśmy 7 polskich software house’ów, wyróżnionych w rankingu Clutcha, aby poznać sekrety najbardziej efektywnych zespołów.

Efektem naszej pracy jest e-book „7 wspaniałych w IT”, w którym w części pierwszej znalazły się analizy przypadków firm: 10Clouds, BinarApps, Boldare, Monterail, Pragmatists, SoftwareMill oraz STX NEXT, wyróżnionych w prestiżowym rankingu najlepszych software house’ów z Polski portalu Clutch, zaś w części drugiej opis i raport badania jakościowego kultury organizacyjnej.
Firmy, które odwiedziłyśmy, były bardzo różne, ale łączy je 7 wspólnych praktyk.

1. Współdzielona wizja

Peter Senge pisał o konieczności ukierunkowania organizacji, a wspólna wizja bardzo w tym pomaga. Zapewnia przejrzystość i koncentrację na wspólnym działaniu i podejmowaniu strategicznych decyzji. Ważne, by była faktycznie współdzielona: znana wszystkim członkom zespołu i traktowana jako drogowskaz. Warto, by była prosta. Tak jak chociażby w przypadku misji Monterail: Pracujemy z ludźmi, z których jesteśmy dumni, nad rzeczami, z których jesteśmy dumni.

2. Wartości jako fundament

Odwiedzone przez nas software house’y powstały w szczególnym momencie, po wybuchu kryzysu ekonomicznego w 2008 roku. Stąd ich założycielom od początku towarzyszyła kwestia wartości. Okazało się, że budowanie firmy na wspólnych wartościach nie tylko przyśpiesza jej wzrost, ale i stanowi rodzaj filtru, według którego dobierają się współpracownicy i klienci. W szczególności budowanie firmy na odpowiedzialności i transparentności sprawia, że wszyscy członkowie firmy się o nią troszczą. Z jednej strony otwarcie informują o potencjalnych wąskich gardłach czy niepowodzeniach, z drugiej – wychodzą z propozycjami rozwiązań, wspierają kolegów i dzielą się nowymi pomysłami.

3. Płaska struktura organizacyjna

7 wspaniałym przyświeca przekonanie: wszyscy jesteśmy gospodarzami w firmie. Decyzyjność pozostaje na najniższym możliwym poziomie, a zarządzanie jest współdzielone. W firmach powstają często grupy robocze – osoby, które chcą zająć się danym tematem, zgłaszają się samodzielnie i zobowiązują do zbadania tematu oraz przedstawienia propozycji na forum. Jedna z odwiedzonych organizacji, Boldare, wdrożyła u siebie holakrację, system samoorganizujących się zespołów.

4. Wspólne rytuały

Własna „radiostacja”, bot z mikrogratulacjami czy comiesięczne spotkania integracyjne – efektywne organizacje dbają o utrzymanie poczucia więzi i doceniania się nawzajem. Nasi bohaterowie dbają mocno o poczucie przynależności, używając też takich artefaktów jak welcome pack czy culture book.

5. Szczery (i szorstki) feedback

Regularne przekazywanie informacji zwrotnych jest nawykiem skutecznych zespołów. Informacja zwrotna jest przy tym pozbawiona zmiękczającego „miodku”, którego brak może być czasem niekomfortowy, ale przynajmniej nic nie przysłania ważnego przekazu. Pracownik jest oceniany za to, że:
1. Potrafi dać konstruktywny pozytywny feedback.
2. Potrafi dać konstruktywny negatywny feedback.
3. Jest osobą otwartą na przyjmowanie feedbacku.
Pracownicy mają też prawo do szczerości względem menedżera, czyli zgłaszania krytycznych uwag o jego pracy i postawie. O radykalnej szczerości w zespołach można przeczytać więcej w książce Kim Scott „Radical Candor” (w Polsce dostępna pod tytułem „Szef wymagający i wyrozumiały. Jak skutecznie zarządzać, nie tracąc ludzkiego oblicza”)

6. Zespołowe uczenie się

Nowoczesna organizacja to samouczące się zespoły. Otwartość na naukę i ciągłe doskonalenie procesów to wspólna cecha przebadanych firm. W ramach samodoskonalenia odbywają się często wewnętrzne spotkania, na których ochotnik opowiada np. o technicznych aspektach swojej pracy, o tym, czego się właśnie nauczył, albo czego doświadczył. Jest to jedna z najważniejszych wartości 7 wspaniałych – „uczymy się i przekazujemy tę wiedzę dalej”.

7. Humor i nieformalna atmosfera

Zabawa to poważna sprawa! Nie oznacza jednak gry w piłkarzyki, ale głębokie zaangażowanie w swoją pracę. Według autora bestsellerów Jacoba Morgana istnieją dwa rodzaje zaangażowania w pracy. Pierwszy to płytka zabawa, kiedy pracownicy grają w gry. Drugi typ to głęboka zabawa, kiedy pracownicy przejmują kontrolę nad swoim doświadczeniem wewnątrz grupy. Efektywne środowisko pracy to miejsca, w których ludzie robią coś, w co się głęboko angażują. Pracownicy są zjednoczeni przez głęboką zabawę i stymulację; liderzy zwracają uwagę na spontaniczność, nieformalność i poczucie humoru, które panują w zespołach.

Publikację z analizą przypadków, wynikami badania i rekomendacjami dla pracodawców można pobrać bezpłatnie na stronie http://www.7wspanialychwit.pl/

Partnerami badania i publikacji są: FRIS® Style Myślenia, Newspoint oraz Organizacja Pracodawców Usług IT SoDA. W radzie programowej zasiadają: dr Izabella Anuszewska, Client Director, Kantar Polska; Maciej Stęga, HR Freelancer oraz Jan Zborowski, SoDA.